Jak poprawnie powiedzieć: „Takie imiona można znaleźć na akcie chrztu” czy „w akcie chrztu”?
Według mnie – zdecydowanie w akcie chrztu, a także w akcie urodzenia i w akcie zgonu – tak jak w dokumencie, w dowodzie osobistym czy w paszporcie. Znajdujemy coś w akcie, coś odnotowano w akcie, coś można zapisać, przeczytać lub zmienić w akcie.
Wyrażenie znaleźć na akcie chrztu wydaje mi się zasadne tylko wówczas, gdy mówimy o tym dokumencie jako kartce papieru, przedmiocie, czymś materialnym. Nie widzę zatem nic złego w zdaniu: Znalazłem książkę na akcie chrztu.
Oczywiście fraza na akcie chrztu ma rację bytu w innych kontekstach składniowych – tam, gdzie występują czasowniki wymagające dopełnienia w miejscowniku poprzedzonego przyimkiem na, przykładowo opierać się na akcie chrztu.
Jako że WSPP nie reguluje omawianej tu kwestii, na poparcie swoich słów przytoczę kilka przykładów użycia frazy znaleźć/występować/zaznaczyć etc. w akcie chrztu/urodzenia w tekstach publikowanych na stronach internetowych, którym można w tej sprawie zaufać – albo ze względu na wysoki poziom językowy, albo z uwagi na specjalizację związaną z tematem:
- „Wtedy adnotacja o wystąpieniu z Kościoła powinna się znaleźć w akcie chrztu” (tekst z „Gazety Wyborczej”);
- „Zostawiłabym taką pisownię, jaka występowała w akcie urodzenia, gdyż w tym czasie była ona spotykana” (opinia ze strony Rady Języka Polskiego);
- „W takiej sytuacji w akcie chrztu Piotra winno być wpisane jego aktualne nazwisko, zgodnie z dokumentami państwowymi. (…) Wówczas na podstawie decyzji kompetentnego organu władzy administracyjnej lub sądowej w akcie chrztu tej osoby wpisuje się nowe imię” (artykuł z „Przewodnika Katolickiego”);
- „(…) przekroczenie terminu ośmiu dni nie przeszkadza w spisaniu aktu urodzenia, ale trzeba zaznaczyć w akcie przyczynę przekroczenia czasu” (tekst z tygodnika „Niedziela”).
I jeszcze kilka przykładów z Platformy Usług Stanu Cywilnego – bo gdzie jak gdzie, ale w USC wiedzą, jak postępować z aktami, także w kontekście językowym, i to tam przede wszystkim kształtuje się uzus:
- „W akcie urodzenia widnieje imię Danuta, które jest drugim imieniem matki”;
- „A potem na podstawie tak uzupełnionego aktu urodzenia uzupełnić nazwisko ojca w akcie małżeństwa”;
- „Takie samo nazwisko wpisano w akcie zgonu”.
Dodaj komentarz