Piszę do Państwa, aby upewnić się, czy w gazetach lokalnych i portalach internetowych redaktorzy poprawnie nazywają mieszkańców mojej miejscowości. Czy mieszkaniec Międzyrzeca Podlaskiego to – jak piszą – międzyrzeczanin, czy – jak ja uważam – międzyrzecczanin? Moim zdaniem międzyrzeczanin to mieszkaniec Międzyrzecza, a nie Międzyrzeca.
W ramach wstępu – krótka refleksja. Jestem absolutnie za tym, by nie przyjmować bezkrytycznie tego, co napisano w gazecie czy portalu. Zarówno jeśli chodzi o treść, jak i wtedy, gdy wątpliwości budzi warstwa językowa. To szczególnie istotne właśnie dziś, gdy większość zadań, także w redakcjach czasopism, jest do wykonania na wczoraj, a w najlepszym razie – na cito. Czasem ucierpi na tym korekta, ale cóż: c’est la vie. Nie wydać numeru czy „puścić” go z kilkoma literówkami i usterkami stylistycznymi? – oto jest pytanie… retoryczne. Bo numer musi się ukazać i basta.
W tym przypadku jednak korekta działała bez zarzutu. Nazwa mieszkańca Międzyrzeca Podlaskiego to bowiem międzyrzeczanin, a mieszkanki – międzyrzeczanka. Taką formę podaje i Słownik nazw miejscowości i mieszkańców pod red. Marka Łazińskiego, i Słownik nazw własnych Jana Grzeni (więcej o zasadach tworzenia nazw mieszkańców i pomocnych źródłach pisałam w poradzie Jak ustalić nazwę mieszkańca).
Proponowana przez autora pytania forma międzyrzecczanin rzeczywiście bardziej precyzyjnie wskazywałaby na miejscowość, ale słowniki jednoznacznie regulują tę kwestię, więc trzeba przywyknąć do międzyrzeczanina – i może dobrze, bo to słowo łatwiej wymówić.
Co ciekawe, nazwę międzyrzeczanin – według Słownika nazw miejscowości… – tworzy się od aż trzech nazw miejscowości. Są to: Międzyrzec Podlaski, Międzyrzecz i Międzyrzecze. Słowotwórcze powinowactwa nie kończą się na nazwie mieszkańca – wszystkie wymienione nazwy miejscowe mają też wspólny przymiotnik: międzyrzecki. Jeśli zajrzymy do rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części, zobaczymy, że przymiotnik międzyrzecki widnieje przy jeszcze innych miejscowościach: Międzyrzecze Dolne i Międzyrzecze Górne. Niewykluczone, że również ich mieszkańcy są międzyrzeczanami.
Cóż, język dąży do precyzji, ale homonimii nie da się uniknąć. Na pocieszenie dodam, że jednakowo brzmiące nazwy mieszkańców mają – mimo zupełnie różnego brzmienia nazw miast – także Bielsk Podlaski i Bielsko-Biała (bielszczanin) czy – mimo różnych rodzajów gramatycznych i drugich członów – Ostrów Mazowiecka i Ostrów Wielkopolski (ostrowianin).
Dodaj komentarz