Próbuję znaleźć prawidłową formę wołacza dla nazwy Biała Podlaska. W paru miejscach spotkałem się z formą Biała Podlasko. Lecz czyż nie jest to taki sam błąd jak użycie w dopełniaczu formy Białej Podlaski? Mnie osobiście wydaje się, że powinno być Biało Podlaska.
„Biała Podlaska powraca” – chciałoby się rzec. Odmiana tej nazwy to niemal obowiązkowy punkt programu na egzaminach z kultury języka polskiego, a także źródło błędów w wypowiedziach ustnych i tekstach prasowych.
Autor pytania słusznie przypuszcza, że wołacz Biała Podlasko jest niepoprawny – i że ma związek z rażącym, ale czasem popełnianym błędem w dopełniaczu: Białej Podlaski (na szczęście Narodowy Korpus Języka Polskiego pokazuje, że ten błąd powoli znika z pisanej polszczyzny – w wynikach wyszukiwania właściwa forma ma miażdżącą przewagę, aż 362:2). Obie nieprawidłowości wynikają z błędnego założenia, że człon Podlaska należy odmieniać jak rzeczownik (jak laska czy maska). Tymczasem oba człony nazwy to przymiotniki:
Biała Podlaska ż, oba człony odm. jak przym. [podkreślenie moje – M.D.], D. Białej Podlaskiej (nie: Białej Podlaski), CMs. Białej Podlaskiej (nie: Białej Podlasce), B. Białą Podlaską (nie: Białą Podlaskę).
Tako rzecze WSPP, pozostaje więc tylko zastosować tę regułę do wołacza. Skoro obie części nazwy odmieniają się jak przymiotniki, wołacz powinien brzmieć Biała Podlaska, czyli być tożsamy z mianownikiem. Pierwszy człon przyjmuje dokładnie taką samą postać jak w przykładowym wyrażeniu z wołaczem O, biała mewo!, drugi zaś – jak choćby w Piękna podlaska przyrodo!.
Forma zaproponowana w pytaniu – Biało Podlaska – wzięła się z potraktowania pierwszego członu jak rzeczownika: słowo Biała zostało odmienione jak skała bądź chwała.
Wszystkie powyższe uwagi dotyczą także innych potencjalnie problematycznych nazw miejscowości z dwoma członami przymiotnikowymi. Są wśród nich: Sucha Beskidzka, Sucha Żyrardowska (leży blisko mojego rodzinnego miasta, więc wiem, że nierzadko można usłyszeć błędny dopełniacz Suchy Żyrardowskiej), Wysokie Mazowieckie czy moje ulubione Małe Ciche w Tatrach.
Skoro już zastanawiamy się nad Białą Podlaską, przypomnę za WSPP i Słownikiem nazw własnych Jana Grzeni, że od nazwy tego miasta nie tworzy się nazwy mieszkańca. Przymiotnik zaś brzmi bialski.
czyli w koncu w bielje podlaskiej czy w bialej podlasce? ://
Jestem mieszkanką Białej Podlaskiej. Całe życie używałam w bierniku formy Białą Podlaskę i poprawiałam każdego, kto mówił w tym przypadku Białą Podlaską, bo to raziło. Od jakiegoś roku jednak ze zdziwieniem słyszę, jak miejscowi politycy, a także lokalne media używają w bierniku właśnie tej drugiej, dla mnie dziwnie brzmiącej, formy. Coś się zmieniło? Czy przez lata obowiązywała błędna forma?